Việc sàng lọc và chẩn đoán xác định ban đầu được chúng tôi cho rằng rất quan trọng trong cả tiến trình đánh giá và can thiệp cho trẻ về sau. Nhiều trường hợp do nhà chuyên môn chẩn đoán sai ban đầu dẫn tới việc đưa ra các tư vấn, xây dựng mục tiêu và hướng can thiệp sai, làm ảnh hưởng lớn đến trẻ. Thậm chí, nhiều trường hợp cha mẹ bị suy sụp, chán chường, mất niềm tin hoặc gia tăng căng thẳng cho gia đình.
“Trường hợp H. O, nữ, 3 tuổi, được cha mẹ đưa đến một bệnh viện tâm thần lớn để khám xét với các vấn đề: không nói, gọi ít quay ra, ít chơi với bạn hay anh chị em, trẻ có một vài biểu hiện khác như thích chơi xếp đồ một mình, hay ăn vạ. Sau khi bác sĩ tại bệnh viện tâm thần khám khoảng 10 phút, với một kết quả cận lâm sàng là đo điện não đồ, đã kết luận là H. O bị tự kỷ. Nhận được kết quả này, cha mẹ H. O rất hoang mang, người mẹ đỗ lỗi cho bản thân là ít quan tâm chăm sóc con mà dẫn tới vấn đề tự kỷ của con. Người cha thì nhiếc móc mẹ, hai vợ chồng cãi nhau suốt ngày và làm ảnh hưởng rất lớn đến việc chăm sóc, can thiệp tiếp theo cho con”.
Tiếp cận mô hình đánh giá và can thiệp sớm trẻ tự kỷ của nhiều quốc gia trên thế giới, chúng tôi cho rằng việc đánh giá trẻ cần phải được xem xét bởi một nhóm chuyên gia giàu kinh nghiệm và được đào tạo bài bản. Do vậy, để có thể chẩn đoán xác định và sàng lọc vấn đề của trẻ, chúng tôi thiết lập hệ thống chẩn đoán ban đầu như sau:
| Các bước | Nội dung/ hoạt động | Chuyên gia | Công cụ khám/ đánh giá |
| 1 | Tiếp nhận trẻ (thu thập thông tin về gia đình/ tuổi phát triển/ các thông tin cần thiết khác) | Nhân viên hành chính | Bộ hồ sơ khai thác |
| 2 | Sàng lọc và khai thác thông tin ban đầu
– Sàng lọc vấn đề phát triển của trẻ. – Khai thác thông tin: Tiền sử, lý do đến khám, biểu hiện triệu chứng, tiểu sử phát triển của trẻ, mối quan hệ trong gia đình, vấn đề chăm sóc,… – Đưa ra các thông tin đánh giá ban đầu. |
Nhà Tâm lý lâm sàng/ Bác sĩ tâm thần, cha mẹ hay người nuôi dưỡng. | M – Chat, DSM5. |
| 3 | Kiểm tra chuyên khoa khác (nếu cần):
-Tai mũi họng để kiểm tra thính lực của trẻ. – Âm ngữ… |
Bác sĩ và nhà chuyên môn tại chuyên khoa khác | Công cụ đặc thù |
| 4 | Chẩn đoán xác định
Sau khi thu thập các thông tin về trẻ và có thể gửi khám các chuyên khoa khác. Nhà chuyên môn của Hoàng Đức sẽ tổng hợp và đưa ra chẩn đoán xác định ban đầu về tình trạng của trẻ. |
Nhà Tâm lý lâm sàng/ Bác sĩ tâm thần | CARS hoặc các thang đặc thù khác. |
| 5 | Trao đổi và tư vấn cho cha mẹ
Dựa trên chẩn đoán ban đầu, nhà chuyên môn của Hoàng Đức sẽ đưa ra các yêu cầu về đánh giá phát triển tiếp theo và tư vấn cho gia đình hướng can thiệp cho trẻ phù hợp. |
Quý vị có thể tải bảng đánh giá sàng lọc M- CHAT để xem trẻ có nguy cơ tự kỷ không: /public/userfiles/files/CHAT%20-%20M%20CHAT.pdf
Phòng đánh giá và giáo vụ
